มาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิ 
(Primary Care Standards)

            สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) มีบทบาทหน้าที่สำคัญตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์กร ในการดำเนินการเกี่ยวกับการประเมินระบบงานและการรับรองคุณภาพสถานพยาบาล รวมทั้งกำหนดมาตรฐานของสถานพยาบาลเพื่อใช้เป็นแนวทางการประเมินการพัฒนาและการรับรองคุณภาพสถานพยาบาล ทั้งนี้เพื่อส่งเสริมให้มีกลไกการกำกับดูแลเรื่องมาตรฐานคุณภาพและความปลอดภัยในการให้บริการในระบบบริการปฐมภูมิและให้สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ 20 ปี ด้านสาธารณสุขรวมทั้งนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขที่ได้กำหนดจุดมุ่งเน้นในการสร้างระบบสุขภาพปฐมภูมิเข้มแข็ง สถาบันจึงได้มีการพัฒนามาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิ ประกาศใช้ตั้งแต่วันที่ 16 ธันวาคม 2566 เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพบริการสุขภาพปฐมภูมิที่ชัดเจน และใช้ประเมินการพัฒนาและรับรองคุณภาพ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมให้เกิดกลไกการพัฒนาระบบบริการสุขภาพให้ได้มาตรฐานและการพัฒนาคุณภาพให้ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนได้รับบริการที่ดีและปลอดภัย ตามแนวทางการพัฒนามาตรฐานสากล The International Society for Quality in Health Care External Evaluation Association (ISQua IEEA) และตามมาตรฐานที่คณะกรรมการกำหนด

แนวคิดในการสร้างมาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิ

         จากลักษณะงานที่สำคัญของสถานพยาบาลที่ให้บริการสุขภาพปฐมภูมิซึ่งมีหลากหลาย ตั้งแต่การดูแลตั้งแต่ เริ่มแรก รอบด้านและครบถ้วน ผสมผสานครอบคลุมกับทั้งการส่งเสริมสุขภาพ การควบคุมโรค การป้องกันโรค การตรวจวินิจฉัยโรค การรักษาพยาบาลและการฟื้นฟูสุขภาพ ดูแลใส่ใจ ต่อเนื่อง ประสานเชื่อมโยงกับสถานพยาบาล และเครือข่ายทุกระดับ ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ต้องการ

            ดังนั้นมาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิจึงถูกสร้างขึ้นด้วยอาศัยมาตรฐานของ ISQua EEA (The International Society for Quality in Health Care External Evaluation Association) ซึ่งเป็นมาตรฐานสากล ที่มุ่งเน้นประเด็นความปลอดภัยของผู้ป่วย การพัฒนาคุณภาพต่อเนื่อง และยึดคนเป็นศูนย์กลางของการดูแล รวมทั้งประเด็นคุณภาพสำคัญสอดคล้องตามพระราชบัญญัติระบบสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ. 2562 เป็นต้นแบบ โดยมีคุณลักษณะเฉพาะดังนี้

1. ส่งเสริมการเชื่อมโยงภาคีเครือข่ายและความร่วมมือ ทำให้มีการพัฒนาร่วมกันได้
2. กำหนดมาตรฐานบริการสุขภาพปฐมภูมิในลักษณะองค์รวมเป็นหลัก ให้รอบด้านและครบถ้วน
3. มุ่งเน้นการป้องกันและแก้ไขปัญหาทางด้านสุขภาพตั้งแต่เริ่มต้นของปัญหา โดยยึดหลักการ “สร้างนำซ่อม” เป็นแนวทางในการปฏิบัติ
4. ส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อให้เกิดการพัฒนาการบริการให้ได้มาตรฐานตามบริบทของประเทศ
5. สร้างอัตลักษณ์การให้บริการสุขภาพปฐมภูมิของประเทศไทย

กรอบแนวคิดมาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิ

            มาตรฐานสถานพยาบาลปฐมภูมิ จะจัดเป็นหมวดหมู่และขั้นตอน โดยแบ่งออกเป็น 5 ตอน ประกอบด้วย ตอนที่ 1 ภาพรวมของการบริหารสถานพยาบาลปฐมภูมิ ตอนที่ 2 การบริการสุขภาพปฐมภูมิ ตอนที่ 3 การบริการสาธารณสุขปฐมภูมิ ตอนที่ 4 การสนับสนุนบริการ ตอนที่ 5 ผลการดำเนินการ